Απ’ τα ψηλά στα χαμηλά
Η διαδρομή έχει συνολικό μήκος 181 χιλιόμετρα και διαρκεί περίπου 3,5 ώρες με αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα, χωρίς στάσεις. Ο επισκέπτης μπορεί να διανύσει μέρος της ή να τη διακόψει και να την συνεχίσει άλλη ημέρα. Η διαδρομή προτείνεται γιατί είναι εύκολη και βατή όλο τον χρόνο και απευθύνεται σε επισκέπτες που ενδιαφέρονται για τη γαστρονομία, τον πολιτισμό, τη φύση, το περιβάλλον και δραστηριότητες στην ύπαιθρο.
Σε μια διαδρομή 3,5 ωρών, από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την Αρέθουσα, μέσα από τον Λαγκαδά, τον Βερτίσκο, τον Σοχό και τα Άνω Βρασνά η ενδοχώρα αποκαλύπτει το πιο ασυνήθιστο και αυθεντικό της πρόσωπο: σπάνια τοπία, παραδοσιακοί οικισμοί, λίμνες, κάστρα, πολιτισμοί, πιάτα και γεύσεις που κλείνουν μέσα τους όλα τα μυστικά του τόπου. Παντού ταβέρνες, εστιατόρια και καφενεία για να καθίσετε, καθώς και πολλά καταλύματα και ξενώνες για να κοιμηθείτε.
Η λίμνη Βόλβη, οικολογικό και πολιτισμικό παλίμψηστο, καθρεφτίζει τις γύρω κορφές και όλες τις εποχές. Στο πέρασμα από τα Μακεδονικά Τέμπη και τη Ρεντίνα, συναντάμε το κάστρο που κρύβει μνήμες αιώνων, ενώ η Νυμφόπετρα μας αποκαλύπτει απολιθωμένα ίχνη και μαρτυρίες ενός αψευδούς γεωλογικού παρελθόντος. Η ζωή στον Βερτίσκο, την Όσσα, τη Δορκάδα και τον Σοχό, κυλά ήρεμα, με ρυθμούς που υπαγορεύει η φύση και η σοφία των ανθρώπων.
Η γαστρονομία εδώ έχει την ομορφιά των εποχών και το μεράκι του ατόφιου. Τα σαραγλί, ρολά με καρύδι και φύλλο βουτηγμένα σε σιρόπι, είναι από τα πιο φημισμένα γλυκά της Βόρειας Ελλάδας, ενώ το γιαούρτι από τη Δορκάδα σερβιρισμένο με μέλι και καρύδια Σοχού αποτελεί ένα μοναδικό επιδόρπιο. Η τσιρονόπιτα, πίτα με παστά ψάρια και πράσα, αποδεικνύει ότι η γεύση δεν έχει όρια. Ξεχωριστές συνταγές με τοπικά προϊόντα αποτελούν οι μελιτζάνες Λαγκαδά με ντομάτα, τυρί φέτα και τα φασόλια Αρέθουσας με λουκάνικο Σοχού, όπως και οι τζιγεροσαρμάδες και το μαντί. Στον Σοχό, το φθινόπωρο, ο αέρας μοσχοβολά κάστανο και μυρίζει πανηγύρια: καστανόσουπα ή χοιρινό με κάστανα. Και φυσικά, τα χειροποίητα σουτζουκάκια Λαγκαδά και τα λουκάνικα του Σοχού, με σκόρδο και πιπέρι, δίνουν άρωμα και νοστιμιά σε κάθε τραπέζι.
Τα προϊόντα της περιοχής, όπως κεράσια Όσσας, ελιές τσουβαλάτες και «λιμναίες λιπαριές» από τη Βόλβη, λένε τη γαστρονομική αλήθεια του τόπου, ενώ ο τοπικός οίνος από τις Πλαγιές Βερτίσκου με έντονο άρωμα και νότες φρούτων του δάσους, συνοδεύει τις όμορφες παρέες. Όλα αυτά μπορείτε να τα βρείτε στα τοπικά καταστήματα. Και όταν έρθει η ώρα της διασκέδασης, το καρναβάλι του Σοχού θυμίζει πως η παράδοση πάντα παραμένει ζωντανή, σε μια γιορτή, με μουσική, χορό και άφθονο κρασί.
Στη διαδρομή αυτή, η πιο κοντινή γειτονιά της Θεσσαλονίκης συστήνεται αλλιώς: αγροτική, πολυπολιτισμική, ευρηματική και βαθιά γαστρονομική, και μας καλέ να επιστρέψουμε ξανά και ξανά μόνοι ή με την παρέα μας.
Προϊόντα διαδρομής
Προϊόντα ΠΟΠ: τυρί Μπάτζος, τυρί Φέτα, τυρί Κασέρι, τυρί Μανούρι Κεντρικής Μακεδονίας.
Προϊόντα ΠΓΕ: Οίνος Πλαγιές Βερτίσκου, Οίνος Μακεδονίας
Ιδιαίτερα προϊόντα: Γιαούρτι Δορκάδος, μελιτζάνες Λαγκαδά, φασόλια Αρέθουσας, κεράσια Όσσας, κάστανα Σοχού, ελιές τσουβαλάτες, λουκάνικο Σοχού, σουτζουκάκια Λαγκαδά, ψάρια και λιπαριά Βόλβης.
Εδέσματα διαδρομής
Γεμιστό γριβάδι: Παραδοσιακό πιάτο της λιμναίας γαστρονομίας με πλούσια γεύση και ξεχωριστό άρωμα. Το μεγάλο αυτό ψάρι γεμίζεται με ρύζι, κρεμμύδια, σταφίδες και μπαχαρικά, που του χαρίζουν γλυκόξινη ισορροπία και αρωματικό χαρακτήρα. Ψήνεται στο φούρνο μαζί με δαφνόφυλλα και γίνεται μοναδικό. Το αποτέλεσμα είναι ένα εντυπωσιακό έδεσμα, ιδανικό για μεγάλα τραπέζια, που συνδυάζει την παραδοσιακή μακεδονίτικη κουζίνα με εκλεπτυσμένη γεύση.
Μελιτζάνες Λαγκαδά με ντομάτα και φέτα: Ένα γνωστό πιάτο της ελληνικής κουζίνας, που στο Λαγκαδά έχει ιδιαίτερη καπνιστή γεύση. Οι μελιτζάνες τηγανίζονται ελαφρά και στρώνονται σε ταψί, καλυμμένες με σάλτσα ντομάτας μαγειρεμένη με κρεμμύδι, σκόρδο, πελτέ και μυρωδικά. Η φέτα προσθέτει αλμυρή και κρεμώδη γεύση, ενώ το ψήσιμο στο φούρνο δένει όλα τα υλικά σε ένα σπουδαίο αποτέλεσμα. Στο τέλος, ο φρέσκος δυόσμος και ο μαϊντανός δίνουν δροσερή και αρωματική γεύση.
Τσιγκεροσαρμάδες: Παραδοσιακό μακεδονίτικο φαγητό με συκωταριά, ρύζι και βότανα, τυλιγμένα σε μπόλια και ψημένα στο φούρνο, γνωστό και ως «παπούδες». Η γέμιση ετοιμάζεται με σοταρισμένα κρεμμυδάκια, συκωταριά, ρύζι και φρέσκα μυρωδικά. Τυλιγμένα σε μικρά πακετάκια μπόλιας, ψήνονται ώσπου να ροδίσουν και στη συνέχεια περιχύνονται με κρέμα γιαουρτιού, που κάνει το πιάτο πλούσιο.